-
mediarakyat
- Blog
- 0 Comments
Sistem perundangan Malaysia merupakan gabungan unik daripada pelbagai tradisi undang-
undang. Ini merupakan hasil daripada perkembangan sejarah dan sosio-budaya. Kita telah
mewarisi undang-undang common law yang mengawal kebanyakan daripada aspek
kehidupan harian kita, manakala undang-undang Syariah yang mengawal bidang tertentu
urusan umat Islam di Malaysia.
Tanpa sebarang keraguan Kehakiman Syariah memainkan peranan penting dalam
pentadbiran keadilan bagi umat Islam. Hal ini terbukti dengan peningkatan jumlah kes yang
didaftarkan di Mahkamah Syariah. Berdasarkan statistik lama1 yang disediakan oleh Jabatan
Kehakiman Syariah Malaysia mengenai bilangan kes Syariah bukan jenayah yang didaftarkan
(dirujuk sebagai kes “mal” dalam terminologi undang-undang Syariah) menunjukkan trend
yang meningkat antara tahun 2013 dan 2017 — sejumlah 87,804 kes didaftarkan pada tahun
2013 meningkat kepada 105,372 kes telah didaftarkan pada tahun 2017.
Dengan peningkatan beban kerja yang perlu ditanggung oleh Kehakiman Syariah, sangat
penting bagi institusi ini untuk melaksanakan fungsinya seperti yang dikehendaki oleh
undang-undang iaitu bebas daripada sebarang pengaruh luar. Dalam aspek ini, terdapat
ketidakseimbangan antara ciri-ciri Kehakiman Sivil Malaysia dan Kehakiman Syariah.
Sementara Kehakiman Sivil telah berkembang dan melaksanakan beberapa pembaharuan
penting yang menyumbang kepada kebebasan kehakiman yang lebih besar, Kehakiman
Syariah masih belum mengalami pembaharuan sedemikian.
Namun begitu, terdapat beberapa perkembangan terkini yang menunjukkan bahawa
Kehakiman Syariah sedang bergerak ke arah yang betul. Salah satu perkembangan ini ialah
cadangan yang dikemukakan oleh Menteri di Jabatan Perdana Menteri (Hal Ehwal Agama),
Dato’ Dr Mohd Na’im Mokhtar, mengenai penubuhan Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman
Syariah.
2 Penubuhan suruhanjaya sedemikian akan membawa kepada peningkatan
kebebasan Kehakiman Syariah, dan akan menetapkan cara yang jelas, telus, dan
bertanggungjawab dalam pelantikan Hakim Syariah.
Walaupun penubuhan Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman Syariah merupakan satu langkah
penting, lebih banyak yang boleh dilakukan untuk memastikan kebebasan Kehakiman
Syariah. Berikut adalah ciri-ciri yang boleh dilaksanakan dalam Kehakiman Syariah:
(a) Pengasingan kuasa: Mahkamah Syariah harus dilihat sebagai entiti yang berbeza
daripada cabang Kerajaan yang lain, terutamanya cabang Eksekutif dan Legislatif.
Dengan pengasingan yang jelas ini, Hakim Mahkamah Syariah akan dilihat bebas
daripada tekanan politik atau pengaruh Eksekutif;
(b) Keterjaminan jawatan: Perlu ada jaminan bagi jawatan seseorang Hakim Mahkamah
Syariah supaya mereka tidak boleh dipecat dengan mudah daripada jawatan mereka
tanpa sebab yang sah dan proses yang sewajarnya. Ini untuk mengelakkan pemecatan
atau pemindahan yang tidak adil yang didorong oleh ketidakpuasan hati terhadap
keputusan Hakim;
(c) Kebebasan kewangan: Kehakiman Syariah harus mempunyai sumber kewangan yang
mencukupi untuk bertindak secara bebas. Ini termasuk bayaran gaji yang mencukupi
untuk Hakim-Hakim supaya ia menjadi pencegah kepada rasuah yang boleh
menjejaskan sikap berkecuali pihak kehakiman. Dalam hal ini, pengumuman Perdana
Menteri Dato’ Seri Anwar Ibrahim baru-baru ini mengenai Akta Saraan Hakim
Syarie3 adalah sangat tepat pada masanya; dan
(d) Perlindungan daripada tekanan luar: Hakim Mahkamah Syariah mesti dilindungi
daripada tekanan luar, sama ada daripada pemimpin politik, pihak berkuasa agama,
atau pengaruh sosial untuk memastikan keputusan yang mereka buat hanya
berlandaskan undang-undang.
Dengan pelaksanaan reformasi utama ini, kita menjangkakan pemberian nafas baharu kepada
sistem undang-undang Syariah yang akan membawa kepada sistem keadilan yang lebih baik
untuk umat Islam di Malaysia, dan akan mengangkat kedudukan Malaysia dalam bidang
pentadbiran undang-undang Syariah.
Integriti dan kebebasan kedua-dua Mahkamah Sivil dan Syariah merupakan asas untuk
mengekalkan keyakinan awam terhadap sistem keadilan. Oleh itu, Badan Peguam Malaysia
menyeru usaha berterusan untuk memperkukuh institusi-institusi ini melalui reformasi yang
bermakna, terutamanya dalam Kehakiman Syariah kerana reformasi terhadap institusi ini
masih sedikit dan jarang dilakukan.
Dalam hal ini, Badan Peguam Malaysia menegaskan komitmennya untuk menegakkan
kedaulatan undang-undang dan prinsip-prinsip keadilan dalam sistem perundangan Malaysia.
Ketika kita bergerak ke hadapan, Badan Peguam Malaysia menyeru semua pihak yang
berkepentingan dalam kedua-dua sistem undang-undang Sivil dan Syariah untuk bekerjasama
dalam mengekalkan keseimbangan yang rumit antara kedua-dua sistem undang-undang ini,
demi melindungi hak dan kebebasan semua rakyat Malaysia dalam rangka kerja sistem
perundangan kita.
Mohamad Ezri b Abdul Wahab
Yang Dipertua
Badan Peguam Malaysia
26 Ogos 2024
